Mayapan

Mayapán – ośrodek cywilizacji prekolumbijskiej położony w meksykańskim stanie Jukatan, około 40 km na południowy wschód od miasta Merida, i 100 km na zachód od Chichen Itza.

Mayapan był ośrodkiem politycznym Majów na półwyspie Jukatańskim w okresie od około 1220 do 1440 r. n.e. W 1221 r. Majowie zbuntowali się przeciwko władcom z Chichen Itza. Po zakończeniu wojny domowej przedstawiciele najważniejszych miast na Jukatanie spotkali się w celu ustanowienia z powrotem dla nich zwierzchniej władzy. Zdecydowano o wybudowaniu nowej stolicy w pobliżu miasta Techaquillo – miejsca narodzin generała, który pokonał Chichen Itza. Wzniesiono mur obronny, a nową osadę nazwano Mayapan (co oznaczało „Sztandar ludu Majów”).

Wódz bogatej i starej rodziny Cocom, która brała udział w powstaniu przeciwko Chichen, został wybrany kró a przedstawiciele pozostałych najważniejszych rodów arystokratycznych otrzymali reprezentację we władzach. Taki układ sił przetrwał około 200 lat. W 1441 r. Ah Xupan ze szlacheckiej rodziny Xiu poczuł się urażony machinacjami politycznymi władców Cocom i zorganizował przeciwko nim przewrót. Większość członków rodziny Cocom została wymordowana, Mayapan został spalony i ograbiony, a następnie opuszczony przez jego mieszkańców. Od tego momentu jedność polityczna Jukatanu przestała istnieć, a powstały walczące ze sobą państwa – miasta.

Mayapan, w okresie swej świetności otoczone było potężnym murem obronnym o grubości 6 metrów, posiadającym 12 bram. Miasto rozciągało się na obszarze ok. 4,2 km2 i obejmowało ok. 4000 budowli.  Obecnie Mayapan w nie przypomina miasta z okresu swojej świetności. Przyczyniły się do tego zajścia z okresu walk w XV w., kiedy to zerwano lub spalono wszystkie dachy najważniejszych budowli. Jednak samo Mayapan nigdy nie dorównało takim monumentalnym miejscom jak: Chichen Itza czy Uxmal.

W 1841 roku John L. Stephens był pierwszym, który udokumentował odkrycie Mayapan m in. rysunkami dwóch struktur  Piramidy Kukulkana i El Caracol.

W 1950 roku archeolodzy z Instytutu Carnegie , w tym Al Smith , Robert Smith, Tatiana Proskouriakoff , Edwin Shook , Karl Ruppert i  J. Eric Thompson przez pięć lat prowadzili pięcioletnie intensywne badania archeologiczne w Mayapan. 

 Na początku lat 1990 wykopaliska prowadził Clifford T. Brown z Tulane University.  Kilka lat później, Narodowy Instytut   Antropologii i Historii (INAH) w Meksyku rozpoczął rozległe badania architektoniczne tego wykopaliska pod kierownictwem archeologa Carlosa Peraza Lopez.  Prace te trwają do chwili obecnej. Doprowadziły do odkrycia wielu ważnych zabytków, malowideł ściennych, sztukaterii i elementów architektonicznych.

Co warto zobaczyć

Architektura w Mayapan jest pomniejszoną kopią  Chichen Itza. Oddano i poddano restauracji tylko niewielką część znajdujących się tutaj obiektów.  Miasto mogło mieć od 11 do 12 tys. mieszkańców.

Piramida Castillo de Kukulkan

Znajduje się w centrum placu. Znana również jako struktura Q162. Imponująca piramida jest prawdopodobnie imitacją bardzo podobnej świątyni Kukulcana w Chichen Itza. Ma dziewięć poziomów.  Część świątyni zawaliło się w przeszłości ujawniając starszą, ale mniejszą strukturę wewnątrz.  Był to 1,5 metrowy stiuki z grawerami  4 wojowników i ozdobami ptaków na bokach. W stiuku na miejscu, gdzie postacie te powinny mieć głowy, zrobiono wielkie otwory na wzór nisz, w środku których znajdowały się ludzkie czaszki zalane warstwą materiału z którego zrobiono stiuk. 

Na Piramidzie zachodzą pewne zjawiska astronomiczne pełzającego węża w dniach przesilenia wiosennego i zimowego tj. 21 do 22 czerwca i od 21 do 22 grudnia. Spowodowane jest to usytuowaniem i konstrukcją budynku. 

Cenota Chen Mul 

Cenota sakralna Majów. Pełniła taką samą funkcje co Cenote Sagrado w Chichen Itza. Przypuszcza sie, że na terenie Mayapan znajdowało sie około 30 cenot.

Sala fresków

Ściany północna i południowa pokryta była malowidłami przedstawiającymi osoby dostojne, bogato odziane, z ozdobami na głowie i na rękach. Dominującymi kolorami fresku są kolory czerwony i żółty, a kolor niebieski służył za tło .

Świątynia malowanych nisz.

We wnętrzu tej struktury natrafiono na malowidła ścienne. Murale te pokazują fasady pięciu świątyń, których nisze symbolizują wejścia do każdej z nich.

El Caracol – Obserwatorium, 

To zachowana w dobrym stanie okrągła wieża obserwatorium. Majowie byli utalentowanymi astronomami. Szczególnie interesowali się wszystkim, co dotyczyło Planety Wenus   Okrągła wieża zbudowana jest na platformie, którą zdobią maski bóstw Majów jukatańskich. Szczególnie pięknie prezentują się maski boga Chaca.

 

W centralnej części  znajduje się grupa świątyń, sal kolumnowych, kaplice, ołtarze i platformy. Ten główny plac był otoczony przez rząd, budynków administracyjnych i religijnych, a także budynków mieszkalnych władców.

 Teren zawiera rozproszone posągi i wiele rozkładających się schodkowych piramid, a także kolorowe malowidła i płaskorzeźby stiukowe.

Przedmioty znalezione w Mayapan podczas prac archeologicznych:

 Mapa strefay archeologicznej MAYAPAN