pl whatsapp +52 9841328060 info@mexicoentero.pl

Jukatan (Yucatán) – ( oryginalna nazwa Mayab) kraj jeleni i indyków,  półwysep w Ameryce Środkowej, oblany wodami Morza Karaibskiego i Zatoki Meksykańskiej. Pod względem politycznym przynależy do Meksyku, Gwatemali i Belize. Powierzchnia ok. 180 tys. km². Jukatan zbudowany jest z wapieni trzeciorzędowych, z silnie rozwiniętymi zjawiskami krasowymi. Półwysep nie posiada jezior, rzek i strumieni. Źródłem słodkiej wody są wejścia do podziemnych zalanych jaskiń tworzące oczka wodne tzw. cenotes. Wybrzeże nizinne, akumulacyjne. Prawie całą powierzchnie zajmują równiny, na południu tylko Góry Maya, z maksymalną wysokością do 1122 m n.p.m. Klimat podrównikowy wilgotny z roczną sumą opadów od 500 mm na północy do 3800 mm na południu. Średnia temperatura w styczniu 20–22 °C, w lipcu 25–29 °C. Naturalną szatę roślinną Jukatanu tworzą lasy równikowe i sawanny, a wzdłuż wybrzeża – namorzyny.

 

 

Półwysep Jukatan to rozległa wapienna równina, którą oprócz wapienia utworzyły skamieliny różnego rodzaju stworzeń morskich. Już w zamierzchłych czasach te pozostałości morskiego życia odnajdywane przez Indian były kanwą, na której powstawały różnego rodzaju legendy o minionych epokach i potopach, które je zakończyły. Ten skalisty budulec nie jest jednak odporny na proces kresowienia, co zwykle prowadzi do powstawania tzw. lei kresowych, występujących licznie na Jukatanie i nazywanych tu dzonot – cenotes – cenota. Gdyby teren ten został oczyszczony z szaty roślinnej i infrastruktury zbudowanej przez człowieka, swoim wyglądem przypominał by duży kawałek szwajcarskiego sera. Znamienny jest również brak rzek i cieków wodnych; takowe występują jedynie pod powierzchnią ziemi.

 

 

Jedyne wzgórza, w okolicach miasta Merida, w południowej części półwyspu, wznoszą się na wysokość 300 m.n.p.m i noszą nazwę Puuc (z języka majów wzgórze). Nazwa Puuc została zaczerpnięta dla stylu budownictwa zamieszkujących okolicę wzgórz Indian. Warto również odnotować istnienie na Jukatanie gigantycznego, jednego z największych na świecie, krateru po uderzeniowego powstałego prawdopodobnie około 65 mln. lat temu w wyniku uderzenia meteorytu o średnicy 12 km i wadze biliona ton ! Krater Chicxulub mierzy 180 km szerokości i znajduje się częściowo pod wodą zatoki meksykańskiej a częściowo na południowej części Jukatanu. Część naukowców uważa, że wydarzenie to mogło doprowadzić do wyginięcia dinozaurów na ziemi.

 

 

Półwysep obejmuje swoim zasięgiem stany Campeche, Quintana Roo i Jukatan.  Każde z trzech stanów pełen jest stanowisk archeologicznych spowitych tajemnicą wielkiej cywilizacji Majów.

To na Jukatanie znajdziesz białe piaszczyste plaże , laguny, wielka historie Cywilizacji Majów. Natura również nie zapomniała w swej hojności obdarowała Jukatan w rezerwaty ptactwa wodnego, bezludne wysepki, rafy koralowe, podwodny świat, kolonialne miasteczka, turkusową wodę Morza Karaibskiego i wielkie resorty hotelowe.  

 

 

 
Nazwa

 

Wiele nazw miejsc, miast, które tutaj się używa  są pochodzenia hiszpańskiego. Powstały min. na wskutek  nie zrozumienia przez Hiszpanów języka majów i zapisania w księgach żeglarskich ich fonetycznego wydźwięku np. Jukatan albo samowolnego nadania nazwy, a to miastu, a to rzece, a to przełęczy etc.

Różne są podania odnośnie powstania nazwy Jukatan ile ludzi tyle teorii. My znamy jedną z nich i jej się trzymamy. Pewnego dnia ….na pewno jeden ze statków hiszpańskich pływając po wodach Morza Karaibskiego napotkał Indian Maya . Hiszpanie już w tym okresie łupili wyspę Kubę ale niestety wszystko ma swój koniec i początek. Tak więc hiszpańscy konkwistadorzy po wylądowaniu  na wybrzeżu napotkali jednego z majów pracującego na polu.  Jeden z nich zapytał Maja po hiszpańsku Como se llama este pais?” ( „jak się nazywa ta kraina?”).  Niestety język hiszpański nie był znany Majowi , więc nie zrozumiał o co go pytano. Na powtórne zapytanie Maj zdenerwował się i odpowiedział ” U u kat em” . Usłyszawszy to Hiszpanie w księgach żeglarskich zanotowali kraj na którym stoimy nazywa się Jukatan. Niestety słowo  „U u kat em” wypowiedziane w języku majańskim , tłumacząc na nasz język oznacza ” co Ty do mnie mówisz? Ja nie rozumiem Cię ?

I tak narodziła się nazwa Półwyspu Jukatan. Na półwyspie odnaleziono liczne pozostałości kultury Majów – ruiny miast, piramidy i świątynie np. Mayapan, Chichen Itza, Yxmal, Coba, Tulum i wiele, wiele innych.

 

 

 
Gospodarka

 

W późnych epokach historycznych i na początku nowoczesnych  na Jukatanie w dużej mierze zajmowano się hodowlą bydła, pozyskiwaniem chicle i uprawą henequenu. Wielki potentat sznurka sizalowego od roku 1970 upada na wskutek pojawienia się na rynku zastępczego materiału syntetycznego. Od tego czasu swoją działalność przekierował Jukatan w kierunku turystyki, zwłaszcza w meksykańskim stanie Quintana Roo. W tym czasie mała wioska rybacka, Cancún , w północno-wschodniej części półwyspu stała się kwitnącym miastem. Riviera Maya, która rozciąga się wzdłuż wschodniego wybrzeża półwyspu między Cancun i Tulum jest odwiedzana przez miliony turystów każdego roku. Najbardziej znane miejsca turystyczne to dawne miasto rybackie Playa del Carmen , ekologiczne parki Xcaret i Xel-Ha i ruiny majów.

 

 

W ciągu ostatnich 150 lat, gospodarka Jukatan została w dużej mierze kształtowana  przez trzy czynniki: wojnę kast, produkcje henequen i turystykę. W okresie wojny kast nastąpił podział terytorialny Jukatanu, który trwa do dzisiaj. Większość produkcji przemysłowej Jukatanu stanowią zakłady nastawione na produkcję wyrobów włókienniczych i obróbkę żywności. Istnieją także niewielkie przedsiębiorstwa zajmujące się wytwarzaniem elektroniki. Oprócz tego znajduje się tu kilka tzw. maquiladoras („montowni”), fabryk tworzonych przez zagranicznych inwestorów.

Bardzo ważnym źródłem utrzymania ludności stanu pozostaje niezmiennie rolnictwo. Głównymi roślinami uprawnymi są tutaj: kukurydzę, fasola, sorgo, owoce cytrusowe i tropikalne. Hoduje się także bydło, świnie i konie. Jukatan jest także jednym z głównych producentów miodu w Meksyku. Rybołówstwo również daje zajęcie dużej części ludności, poławia się tu m.in. ośmiornice i rekiny.

Z ważniejszych surowców mineralnych pozyskiwanych na Jukatanie należy wymienić: ropę naftową, sól a także dla celów budowlanych żwir i glinę.

Jukatan to również ludzie, mieszkańcy tego regionu. Ile miejsc tyle fascynującej historii.